Webcontent-Anzeige Webcontent-Anzeige

Piotr Daszkiewicz, Dariusz Iwan

SPRAWOZDANIE DZIAŁU AKLIMATYZACJI ZWIERZĄT – INTERESUJĄCY DLA HISTORII ŻUBRA I NAUK PRZYRODNICZO-LEŚNYCH DOKUMENT PAŃSTWOWEGO MUZEUM ZOOLOGICZNEGO Z 1947 ROKU

S t r e s z c z e n i e

W zbiorach archiwalnych Muzeum i Instytutu Zoologii PAN w Warszawie przechowywane jest sprawozdanie Działu Aklimatyzacji Zwierząt za rok 1946, autorstwa Jana Żabińskiego (1897–1974). Dział Aklimatyzacji Zwierząt utworzo-ny został przez Departament Nauki i Szkół Wyższych przy Ministerstwie Oświaty i w grudniu 1945 roku przyłączony jako samodzielna komórka do Państwowego Muzeum Zoologcznego. Sprawy związane z akcją ratowania żubrów są najważ-niejszą częścią sprawozdania. Omówione w nim zostały: ustalenie stanu żubrów po okupacyjnych stratach, poszukiwania prowadzone na ziemiach odzyskanych, zlokalizowanie i zwrot zwierząt zagrabionych przez Niemców, przejęcie przez Pol-skę prowadzenia Międzynarodowych Ksiąg Rodowodowych Żubrów. Straty spo-wodowane bombardowaniem Warszawy we wrześniu 1939 roku, zorganizowana przez Lutza Hecka kradzież zwierząt przez Niemców, wreszcie zniszczenia z 1944 roku, praktycznie unicestwiły warszawskie ZOO. Starania o odbudowę tej pla-cówki są przedstawione w sprawozdaniu, podobnie jak wizytacje ogrodów zoolo-gicznych w Poznaniu, Krakowie i Łodzi, a także sprawdzenie stanu poniemieckie-go ogrodu zoologicznego we Wrocławiu. Z projektów stricte aklimatyzacyjnych w sprawozdaniu jest mowa o wskazaniach do hodowli pekari i omówienie wizyta-cji ferm lisich należących do Ministerstwa Leśnictwa. Sprawozdanie jest cennym dla historii nauk przyrodniczych i leśnych dokumentem ukazującym ich sytuację w bardzo trudnym okresie, tuż po zakończeniu II wojny światowej.

Słowa kluczowe: aklimatyzacja, historia żubra, zoologia w powojennej Polsce, Jan Żabiński

REPORT OF THE DEPARTMENT OF ANIMAL ACCLIMATIZATION – AN INTERESTING FOR THE HISTORY OF THE EUROPEAN BISON, NATURAL HISTORY AND FOREST SCIENCES DOCUMENT OF THE NATIONAL ZOOLOGICAL MUSEUM FROM 1947

S u m m a r y

In the archival collections of the Museum and Institute of Zoology PAS in Warsaw, the report of the Animal Acclimatization Department for 1946, by Jan Żabiński (1897–1974) is conserved. The Animal Acclimatization Department was created by the Department of Science and Higher Education at the Ministry of Education in December 1945 and joined as an independent cell for the Na-tional Zoological Museum. Informations related to bison rescue operations are the most important part of the document. Discussed in it were: determination of the state of wisent after the occupation losses, searches carried out on the recovered territories, localization and return of animals looted by the Germans, Poland’s takeover of the International Bison Pedigree Books. Losses caused by the bombing of Warsaw in September 1939, the theft of animals by the Germans, organized by Lutz Heck and finally the destruction of 1944, practically annihi-lated the Warsaw ZOO. Efforts to rebuild the Warsaw ZOO are presented in the report, like visits to zoological gardens in Poznań, Kraków and Łódź, as well as checking the condition of the post-German zoological garden in Wrocław. From strictly acclimatization projects, the report talks about breeding peccaries rec-ommendation for breeding peccary as species for consumption and discussing visits to fox farms belonging to the Ministry of Forestry. The report is a valuable document for the history of natural and forest sciences showing their situation in a very difficult period, just after the end of World War II.

Key words: acclimatization, European bison history, zoology in post-war Poland, Jan Żabiński

Artykuł do pobrania/Download the article