Navigation
Webcontent-Anzeige
Bartosz Kozak
SPOŁECZNA ROLA LEŚNYCH KOLEI WĄSKOTOROWYCH W GÓRACH
ŚWIĘTOKRZYSKICH
S t r e s z c z e n i e
Leśne koleje wąskotorowe funkcjonowały na obszarze Gór Świętokrzyskich w latach 1916–1978. Ich znaczenie nie ograniczało sie wyłącznie do funkcji gospodarczej, ale obejmowało także wielostronne oddziaływanie na miejscowe społeczeństwo. Powstanie kolei leśnych było jednym z głównych czynników, które zadecydowały o rozwoju w latach 20. XX wieku przemysłowej osady Zagnańsk. Praca przy ich budowie i obsłudze stanowiła dla okolicznych mieszkańców atrakcyjne źródło dochodów, wpływając na poprawę ich warunków materialnych. W ośrodku zagnańskim pracownicy kolei leśnych podejmowali szereg inicjatyw społecznych, aktywizując lokalne życie kulturalne, sportowe i rozrywkowe. Spośród ważniejszych przedsięwzięć należy wymienić budowę w Zagnańsku Domu Leśnika (1938 rok) czy zainicjowanie powstania szkoły podstawowej (1964 rok). W Zagnańsku działało m.in. Koło Rodziny Leśnika oraz Przysposobienie Wojskowe Leśników. Koleje leśne odegrały bardzo ważną rolę w rozwoju ruchu turystycznego w Górach Świętokrzyskich. Duże znaczenie dla miejscowego społeczeństwa miały przewozy pasażerskie. Pozostałości po kolejach leśnych mają potencjał, który powinien zostać wykorzystany dla celów edukacji przyrodniczo-
leśnej oraz popularyzacji treści krajoznawczych.
Słowa kluczowe: koleje leśne, koleje wąskotorowe, społeczeństwo, leśnictwo, transport, Góry Świętokrzyskie
THE SOCIAL ROLE OF NARROW-GAUGE FOREST RAILWAYS
IN THE ŚWIĘTOKRZYSKIE MOUNTAINS
Summa r y
Narrow-gauge forest railways operated in the Świętokrzyskie Mountains in
1916–1978. Their significance was not limited only to the economic role. Forest railways also had a great influence on the local society. Their creation was one of the main factors that determined the development of the industrial settlement of Zagnańsk in the 1920s. Work on their construction and service was a source of income for local residents, raising their material status. In Zagnańsk, employees undertook various social initiatives, activating local cultural, sporting and entertainment life. Major projects include the foundation of a Forester’s House in Zagnańsk (1938) or the initiation of an elementary school (1964). In Zagnańsk, among others Forester’s Family Circle and Military Training of Forester’s
organization were operated. Forest railways played a very important role in the development of tourism in the Świętokrzyskie Mountains. Passenger transport was of great importance for the local society. The remains of forest railways have potential that should be used for the purposes of nature and forest education and the promotion of sightseeing knowledge.
Keywords: forest railways, narrow gauge railways, society, forestry, transport, Świętokrzyskie Mountains