Navigation
Artykuł/Article 1
Władysław Chałupka
KSZTAŁCENIE LEŚNIKÓW W WIELKOPOLSCE W XIX WIEKU I W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM
S t r e s z c z e n i e
W artykule omówiono różne sposoby kształcenia adeptów leśnictwa. W dobie zaborów Polacy z Wielkiego Księstwa Poznańskiego zdobywali wyższe wykształcenie leśne na uczelniach państw zaborczych, jak również w innych krajach. Pracownicy leśni niższych szczebli przygotowywali się do pracy w leśnictwie przez praktyczną naukę zawodu, przeważnie pod opieką nadleśniczych lasów prywatnych majętności polskich lub u pruskich nadleśniczych królewskich, sprzyjających Polakom. Inną formą kształcenia były także kursy dla borowych, organizowane przez polskich leśników przed pierwszą wojną światową w Kórniku. Próby utworzenia polskiej wyższej uczelni leśnej w Wielkim Księstwie Poznańskim w XIX wieku nie powiodły się natomiast z powodu restrykcyjnej polityki władz.
Leśnicy wielkopolscy polscy, wykształceni w dobie zaborów, rozpoczęli w 1919 roku tworzenie administracji lasów państwowych, organizując na terenie byłego zaboru pruskiego cztery pierwsze w odrodzonej Rzeczypospolitej dyrekcje lasów państwowych (w Bydgoszczy, Gdańsku, Poznaniu i Toruniu).
W okresie międzywojennym większość nowych kadr dla leśnictwa państwowego i prywatnego w Wielkopolsce kształciła się na uczelniach państwowych (Wydział Rolniczo-Leśny Uniwersytetu Poznańskiego i Państwowa Szkoła dla Leśniczych w Margoninie). Istniały także prywatne formy kształcenia organizowane przez Wielkopolską Izbę Rolniczą (kursy dla borowych i podleśniczych w Kórniku i Wolsztynie oraz półtoraroczna Szkoła dla Leśniczych Prywatnych w Krotoszynie). Wielu leśników nadal nabywało wiedzę przez praktyczną naukę zawodu u doświadczonych nadleśniczych lasów państwowych i prywatnych.
Słowa kluczowe: historia leśnictwa, XIX wiek, okres międzywojenny, kształcenie leśników
EDUCATION OF FORESTERS IN THE WIELKOPOLSKA REGION DURING XIX CENTURY AND BETWEEN THE TWO WORLD WARS
S u m m ar y
Different ways of educating Polish foresters in the Wielkopolska region during the XIX century and in twenties and thirties of the XX century are presented in the paper. There was no possibility of establishing any Polish forestry school because of the strong anti-Polish Prussian restrictions. Having no possibilities to educate in forestry at a Polish university and/or colleges, the Poles from the territory annexed by Prussia studied forestry at faculties in diff erent European countries, mostly at the Academy of Forestry at Tharandt in Saxony. Polish forestry auxiliary staff was educated practically under the guidance of the well experienced forest managers of the Polish gentry land properties. Special courses for gamekeepers were also organizedin Kórnik by the Polish Forestry Society. Most of the Polish foresters from the Wielkopolska region educated before the World War I were involved in the organization of the new forestry administration founded in January 1919 as the first state forestry directorships in Bydgoszcz, Gdańsk, Poznań and Toruń.
In the period between the two World Wars most foresters for managerial positions were educated at the Agricultural and Forestry Faculty in Poznań. Lower level forestry staff were educated at the state and private forestry colleges at Margonin and Krotoszyn respectively. Also short term courses and/or individual trainings were organized for the auxiliary forestry staff .
Keywords: history of forestry, XIX century, between two World Wars period, forestry education