Nawigacja
Artykuł/Article 15
Tomasz Zygmont
HISTORIA MÓWIONA W LEŚNICTWIE I OCHRONIE PRZYRODY
S t r e s z c z e n i e
Od listopada 2012 roku do stycznia 2014 roku Instytut Badawczy Leśnictwa realizował temat zatytułowany „Archiwum Leśnej Historii Mówionej". Celem projektu było zapisanie wspomnień emerytowanych leśników w formie wideonotacji. Program pilotażowy, finansowany przez Lasy Państwowe, wykonany został na terenie Puszczy Białowieskiej. To prawdopodobnie pierwsze tego typu przedsięwzięcie w środowisku zawodowym polskich leśników.
W pierwszej części opracowania autor i pomysłodawca utworzenia Archiwum Leśnej Historii Mówionej, Tomasz Zygmont, przedstawia defi nicję i rozwój historii mówionej jako metody badawczej. Wymienia archiwa gromadzące relacje świadków w formie nagrań audio i wideo, wskazuje przykładowe projekty, wyróżniając te spośród nich, które tematycznie związane są z leśnictwem, skrótowo opisuje też wyniki kwerendy w polskich archiwach w poszukiwaniu relacji leśników.
W drugiej części opracowania autor przedstawia wyniki zrealizowanego tematu badawczego w ujęciu ilościowym (liczba nagrań, łączny czas zapisanego materiału zdjęciowego, liczba płyt DVD, na których udostępniony został zasób), przedstawia listę imienną rozmówców i transkrypcję wybranego nagrania (we fragmentach) – relację Jerzego Szereszewca z Hajnówki.
W podsumowaniu autor przedstawia wnioski dotyczące tematu szczegółowego: „Ochrony lasów i przyrody Puszczy Białowieskiej", a także wnioski dotyczące samej metody historii mówionej zastosowanej w środowisku zawodowym leśników i osób związanych z ochroną przyrody. Wskazuje też na potencjał tkwiący w Archiwum i potrzebę kontynuowania prac służących rejestracji nagrań w całym kraju (na szczeblu regionalnym i lokalnym), co pozwoli na sukcesywne wzbogacanie zasobów tych nowych i wyjątkowych źródeł historycznych polskiego leśnictwa, łowiectwa, ochrony przyrody.
Słowa kluczowe: historia mówiona, Puszcza Białowieska, ochrona lasu, ochrona przyrody, świadek historii, Jerzy Szereszewiec, Archiwum Leśnej Historii Mówionej
ORAL HISTORY IN FORESTRY AND NATURE PROTECTION
S u m m a r y
Since November 2012 until January 2014 the Forest Research Institute has pursued a program titled "Archive of Forest Oral History". Aim of this project was to note memories of retired foresters in a form of videos. Pilot program, funded by The State Forests, has been executed at the area of Białowieża Primeval Forest. It is probably the first undertaking of this kind within occupational environment of polish foresters.
In the first part of coverage, Tomasz Zygmont – originator of the "Archive of Forest Oral History" explains definition and development of oral history as study technique. He also enumerates gathered audio and video archives containing witnesses' reports. The author indicates exemplary projects, specifying the ones which topics are related with forestry. He describes as well, in a short way, the results of query, conducted in Polish archives, to look for foresters' narratives.
The second part of coverage implies the outcomes of accomplished research topic at large (amount of recordings, total time of gathered film reference, number of DVD's containing the shared resource). There is presented a list with names and surnames of interlocutors as well as fragmentary transcription of chosen recording – the narrative of Jerzy Szereszewiec from Hajnówka.
The summary shows conclusions relevant to "Protection of forests and nature of Białowieża Primeval Forest" and the ones related to the method of oral history itself, which has been applied in occupational environment of foresters and people concerned about nature protection. The conclusion indicates potential of the Archive and the urgent need to continue its work serving the registration of recordings in the entire country (on the regional and local level). This would lead to progressive enriching the resources of those fresh and remarkable historical sources of Polish forestry, hunting and nature protection.
Keywords: oral history, Białowieża Primeval Forest, forest protection, nature protection, storyteller/witness, Jerzy Szereszewiec, Archive of Forest Oral History