Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krośnie

UDZIAŁ LEŚNIKÓW W POWOJENNYM ZAGOSPODAROWANIU BIESZCZADÓW

S t r e s z c z e n i e

Południowo-wschodnie tereny Podkarpacia mają swą tragiczną historię związaną z powojennymi walkami toczonymi przez Wojsko Polskie z oddziałami UPA. Trwające ponad trzy lata krwawe wydarzenia doprowadziły w efekcie do wysiedleń ludności na skalę niespotykaną we współczesnej Europie. W 1947 roku wysiedlono około 150 tys. ludzi, ponad 100 miejscowości opustoszało zupełnie, a 68 uległo częściowemu zniszczeniu. Około 95 tys. ha odłogowanych gruntów ornych i 90 tys. ha lasów pozostało bez nadzoru. Zagospodarowanie tego mienia powierzono głównie Lasom Państwowym.

W latach 50. i 60. XX w. leśnicy w Bieszczadach działali w warunkach zbliżonych niemal do niegdysiejszego Dzikiego Zachodu. Skrajnie trudne warunki pracy wymagały od nich wielkiego samozaparcia, wykształciły też swoisty typ ludzi, zwanych bieszczadnikami. Efektem ich działań jest obecna dostępność Bieszczadów i dwukrotnie zwiększona ich lesistość.

Autor zwraca uwagę na brak zwartych opracowań na temat historii leśnictwa w Bieszczadach. Sugeruje potrzebę utworzenia placówki, która w sposób nowoczesny prezentowałaby zarówno dzieje miejscowego leśnictwa, jak i aktywnie promowała wielofunkcyjną gospodarkę leśną.

Słowa kluczowe: Bieszczady, budownictwo leśne, historia leśnictwa, martyrologia leśników, zalesienie gruntów rolnych

FORESTERS' PARTICIPATION IN POSTWAR DEVELOPMENT OF BIESZCZADY MOUNTAINS REGION

S u m m a r y

The south-eastern part of Subcarpathian region has its tragic history associated with the post-war fights of the Polish Army against branches of UPA (Ukrainian Insurgent Army). Those bloody events, lasting more than three years, ultimately resulted in the population displacements on a scale never seen in the contemporary Europe. In 1947, about 150,000 people were displaced, more than 100 village emptied completely, and 68 villages were partially destroyed. About 95 000 hectares of set-aside arable land and 90 000 hectares of forest were not supervised. The development of this property was entrusted mainly to the State Forests.

In the 1950s and 1960s, foresters worked in the Bieszczady Mountains in the conditions which were comparable to the Wild West. Extremely difficult working conditions required extraordinary persistence and created a special kind of people who were called "bieszczadnicy". Today's availability of the Bieszczady Mountains and their forest cover which increased twice are the results of their work.

The author underlines the lack of compact studies on the history of forestry in the Bieszczady Mountains. He suggests a need for a facility that would present in a modern way the history of the local forestry as well as promote actively the multifunctional forest management.

Keywords: the Bieszczady Mountains, forest architecture, history of forestry, martyrdom of foresters, afforestation of agricultural land