Artykuł/Article 5 Artykuł/Article 5

Anna Kotłowska

„DREWNIANE MIASTO" GELONOS

S t r e s z c z e n i e

W artykule omówiono położenie siedzib plemienia Budynów oraz osady Gelonos, stanowiącej epizod Dziejów Herodota z Halikarnasu (4.108–109). Analiza informacji z zakresu kultury materialnej, zawartych we fragmencie, umieszczona w ówczesnym kontekście geograficzno-historycznym dorzecza Wołgi i Donu, pozwoliła postawić hipotezę o irańskiej tożsamości Budynów i potwierdzić zasadniczą rzetelność relacji Herodota. Podstawą argumentacji są: a) opis miasta Gelonos nawiązujący do osad irańskich typu „wara"; b) wiarygodność Herodota w opisie obyczajowości scytyjskiej (=irańskiej); c) jednoznacznie irańska hydronimia dorzeczy dolnego Donu i dolnej Wołgi; d) wykluczenie jedynej alternatywy ugrofińskiej na podstawie danych archeologicznych i językoznawczych. Zarazem opowiedziano się za lokalizacją Gelonos i ziemi Budynów za Donem, w rejonie prawobrzeżnego Powołża.

Słowa kluczowe: Budynowie, Gelonos, Herodot z Halikarnasu, ludy irańskie w dorzeczu Wołgi

WOODEN TOWN OF GELONOS

S u m m a r y

This paper discusses the location of Budini tribe and the village of Gelonos, both described briefly in the Histories of Herodotus of Halicarnassus (4.108–109). Analysis of the information contained in the above-mentioned passagesof the Histories, concerning the material culture placed in the geographical and historical context of Volga and Don Rivers, allowed to hypothesize that Budini were of origin Iranian. The above has also acknowledge the reliability of Herodotus description.
This thesis is supported by the following arguments: a) the description of Gelonos town that assembles the Iranian villages called "vara"; b) Herodotus reliability in his description of Scythian (i.e. Iranian) customs; c) unambiguously Iranian hydronimia of the basin of lower Don and Volga Rivers; d) the fact, that the only possible alternative, i.e. Finno-Ugric origin of Budini, has been excluded based on archeological and linguistic data. The article also states in favor of Gelonos and Budini's land being located behind Don, in the region of Volga Rives right bank.

Keywords: Budini, Gelonos, Herodotos of Halikarnassos, Iranian peoples in the Volga basin

Artykuł do pobrania/Download the article