Web Content Display
Weronika Mysiak
EKSPLOATACJA PUSZCZY BIAŁOWIESKIEJ PRZEZ FIRMĘ THE CENTURY EUROPEAN TIMBER CORPORATION W LATACH 1924–1929
S t r e s z c z e n i e
Drewno w Puszczy Białowieskiej od wieków stanowiło cenny materiał budowlany i opałowy oraz służyło do wyrobu potażu, węgla i smoły. Komercyjne użytkowanie Puszczy rozpoczęło się w drugiej połowie XVII wieku i z przerwami trwało do końca XVIII wieku. Od 1795 do 1914 roku Puszcza Białowieska była pod zarządem rosyjskiego zaborcy, a w kolejnych latach przeszła pod okupację niemiecką. 17 kwietnia 1924 roku, kilka lat po odrodzeniu państwa polskiego, władze II Rzeczpospolitej zawiązały umowę z angielską spółką The Century Trust Ltd., oddając Puszczę Białowieską pod eksploatację na okres 10 lat z rocznym etatem rębnym wynoszącym około 400 000 m3. Z powodu nieracjonalnie prowadzonej gospodarki przez firmę oraz z tytułu zalegania ze spłatą należności, rząd polski zadecydował o rozwiązaniu umowy. Umowa okazała się niekorzystna dla Skarbu Państwa i przyniosła straty z tytułu wypłaconego odszkodowania firmie. Szacuje się, że przez 5 lat Century pozyskała około 1 625 000 m3 drewna.
Słowa kluczowe: Puszcza Białowieska, The Century Trust Ltd., The Century European Timber Corporation, Century, pocenturowskie drzewostany
EXPLOITATION OF BIAŁOWIEŻA FOREST BY THE CENTURY
EUROPEAN TIMBER CORPORATION IN THE YEARS 1924–1929
S u m m a r y
For centuries, wood in the Białowieża Forest has been a valuable building and heating material and was used for the production of potash, coal and tar. The commercial use of forest began in the second half of the 17th century and continued with intervals until the end of the 18th century. From 1795 to 1914, the Białowieża Forest came under the control of the Russian partitioner, and in the following years under German occupation. This period was marked by extensive management conducted mainly for the needs of the invader. On 17th of April 1924, a few years after the revival of the Polish state, the authorities of the Second Polish Republic signed an agreement with the British company The Century Trust Ltd., putting the Białowieża Forest into operation for 10 years with an annual allowable cut around 400,000 m3. Due to the unreasonable management and late payments, the Polish government decided to terminate the contract. The contract turned out to be favourable and brought the State Treasury high losses due to compensation which was amounted to 375,000 pounds sterling. It is estimated that for 5 years, Century harvested around 1,625,000 m3 of timber. The results of exploitation by the British company are clearly visible today. The clear-cuts areas have been naturally regenerated by light-seed species and there is a need to converse those stands.
Keywords: Białowieża Forest, The Century Trust Ltd, The Century European Timber Corporation, Century, post-Century stands