Webcontent-Anzeige
Przemysław Kubiak
KILKA UWAG NA TEMAT IGRZYSK Z UDZIAŁEM DZIKICH ZWIERZĄT W ANTYCZNYM RZYMIE
S t r e s z c z e n i e
Igrzyska gladiatorskie do dziś cieszą się dużym zainteresowaniem wszystkich miłośników Antyku. W ich ramach Rzymianie mogli podziwiać pokazy tresury, polowań oraz walk egzotycznych zwierząt, zwane venationes. Próbując zaspokoić apetyt ludu rzymskiego na nowości oraz krwawe formy rozrywki, cesarze uczynili z czasem ich punktem kulminacyjnym także egzekucje osób rzucanych dzikim zwierzętom (damnatio ad bestias). Ten fenomen jednak wiązał się także z drugim, często niedostrzegalnym aspektem. Na przestrzeni dziejów igrzyska te przyczyniły się do śmierci wielu tysięcy zwierząt, w tym w szczególności egzotycznych drapieżników. Na piaskach aren, częstokroć podczas jednego widowiska, ginęły setki słoni, lwów, niedźwiedzi oraz zwierząt innego rodzaju. Okazuje się jednak, że ta przerażająca ilustracja venationes nie znajduje potwierdzenia w znaleziskach archeologicznych. Być może skala tych widowisk nie przybierała tak zatrważających rozmiarów, jak sugerują to antyczni pisarze. Niezależnie od tego jednak, obok igrzysk gladiatorskich, także ekspansja terytorialna oraz wzrastające znaczenie uprawy rolnej znacząco przyczyniły się do wybicia istotnej części żyjących ówcześnie gatunków zwierząt. Mimo brutalnej i pełnej okrucieństwa formy tej rozrywki, nie należy jednak zapominać, że dla Rzymian zwierzęta stanowiły wszechobecnych pomocników, środek transportu, a czasem też niemal członków rodziny. Ich podejście do zwierząt stanowi zatem kolejny przykład ambiwalencji rzymskiej mentalności, tak trudnej niekiedy do zrozumienia przez współczesnych badaczy.
Słowa kluczowe: igrzyska gladiatorskie, venationes, damnatio ad bestias, dzikie zwierzęta
SOME REMARKS ON GAMES WITH WILD ANIMALS IN ANCIENT ROME
S u m m a r y
Gladiatorial games are still the point of special interest among all enthusiasts of Antiquity. During them, Romans could admire presentations of taming, hunts and fights of exotic animals, called venationes. Trying to satisfy appetite of Roman people for novelties and bloody forms of entertainment, emperors made a crucial point of these games executions of criminals thrown to wild beasts (damnatio ad bestias). However, this phenomenon had also less noticeable aspect. Over the years gladiatorial games caused death of many thousands of animals, especially exotic predators. On sands of arena, sometimes during one game, hundreds of elephants, lions, bears and other animals were killed. This terrifying illustration though has no confirmation in archaeological findings. Maybe the scale of those games was not so fearsome, asancient writers suggested. Regardless of that, apart from the games also territorial expansion and increasing influence of agriculture lead to considerable diminishment of population of animals in those times. In spite of this brutal and cruel form of entertainment, it cannot be forgotten that animals were omnipresent helpers, means of transportation and sometimes even members of the family as well. The attitude of Romans towards animals is another example of ambivalence of Roman mentality, sodifficult to understand by modern researchers.
Keywords: gladiatorial games, venationes, damnatio ad bestias, wild animals