Web Content Display Web Content Display

Aleksandra Matulewska

ROGI CZY POROŻE? KILKA SŁÓW O TERMINOLOGII Z PERSPEKTYWY HISTORYCZNEJ
S t r e s z c z e n i e
Praca dotyczy analizy zmian, jakie zaszły w uzusie terminów rogi i poroże
w języku ogólnym, a także w językach specjalistycznych (zoologii i łowiectwa). Zastosowane metody badawcze obejmowały analizę korpusową z wykorzystaniem oprogramowania Antconc, analizę jakościową wyekscerpowanych fragmentów tekstów zawierających badane terminy. Materiał badawczy obejmował: (i) korpus tekstów opublikowanych do II wojny światowej z zakresu łowiectwa, zoologii, leśnictwa liczący 119 woluminów; (ii) korpus tekstów opublikowanych po II wojnie światowej z zakresu łowiectwa, zoologii, leśnictwa liczący ponad 80 woluminów; (iii) Narodowy Korpus Języka Polskiego (obejmujący lata 1988–2010); (iv) Słownik języka polskiego Samuela Bogumiła Lindego (opublikowany w latach 1807–1814); (v) słownik wileński (słownik języka polskiego opublikowany w 1861 roku); (vi) słownik warszawski (opublikowany w 1901 roku); (vii) elektroniczny Słownik języka polskiego PWN pod redakcją Doroszewskiego; (viii) słowniki i leksykony terminologii łowieckiej i leśnej (opublikowane w latach 1822–2018, tj. Kozłowski 1822, 1996, KW 1876, Orenstein-Oreński 1913, Niedbał 1917, Hoppe 1939, 1951, 1967, 1970, 1980, Krzemień 1986, 2018, Szałapak 2004, Gawin 2016). Celem badania było ustalenie jakie czynniki mogły wpłynąć na zmianę normy terminologicznej w językach specjalistycznych przy jednoczesnym braku zmiany w uzusie w języku ogólnym. Cel został osiągnięty częściowo, co wynikało z ograniczeń korpusowych. Przebadany korpus nie obejmował bowiem czasopism codziennych i specjalistycznych.

Słowa klucze: język specjalistyczny, język zoologii, język łowiecki, językoznawstwo diachroniczne, zmiana znaczenia


HORNS OR ANTLERS? A FEW WORDS ABOUT TERMINOLOGY FROM A DIACHRONIC PERSPECTIVE
S u m m a r y
The work focuses on the analysis of the changes in the usage of terms horns and antlers in the general language as well as in languages for special purposes (that is to say the languages of zoology and hunting). The research methods used included a corpus analysis (Antconc) as well as a qualitative analysis of excerpts of texts containing the terms under scrutiny. The research material included (i) a corpus of texts published up to the Second World War in the field of hunting, zoology and forestry amounting to 119 volumes; (ii) a corpus of texts published after the Second World War in the field of hunting, zoology and forestry amounting to over 80 volumes; (iii) the National Corpus of Polish Language (covering the years 1988–2010); (iv) Samuel Bogumił Linde’s Dictionary of the Polish Language (published in 1807–1814); (v) the Vilnius Dictionary (Polish Dictionary published in 1861); (vi) the Warsaw Dictionary (published in 1901); (vii) the online PWN Polish Language Dictionary edited by Doroszewski; (viii) the dictionaries and lexicons of hunting and forest terminology (published from 1822 to 2018: Kozłowski 1822, 1996, KW 1876, Orenstein-Oreński 1913, Niedbał 1917, Hoppe 1939, 1951, 1967, 1970, 1980, Krzemień 1986, 2018, Szałapak 2004, Gawin 2016). The aim of the study was to determine what factors could have influenced the change of the terminological norm in specialist languages while not changing the usage in the general language. The goal was partially achieved, due to corpora constraints. The examined corpora of texts did not include daily and specialist magazines.

Keywords: language for specific purposes, LSP, language of zoology, language of hunting, diachronic linguistics, evolution of meaning

Artykuł do pobrania/Download the article